Powołanie człowieka

Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) – niemiecki filozof, pierwszy z wielkich przedstawicieli idealistycznej filozofii niemieckiej (po nim Schelling i Hegel), acz początkowo pod wpływem filozofii Kanta (z którym zresztą przez pewien czas współpracował i nieco przypadkiem zawdzięczał mu rozwój swojej kariery) zwolennik Rewolucji Francuskiej (w jakiejś mierze predystynowało go do tego pochodzenie; był synem wiejskiego tkacza i tylko dzięki niezwykłym talentom, które dostrzegł miejscowy pastor rekomendując go arystokracie von Millitzowi), zawsze zresztą zajmowały go także sprawy społeczne, jednak celem zmian były dla niego – co wyraźnie przebija w Powołaniu człowieka – rozwój moralny i kultura. Jak pisze Zbigniew Kuderowicz (w biografii Fichtego) Zagadnienie wolności Fichte próbował rozwiązać nie tylko od strony negatywnej, od strony wyzwolenia od świata przedmiotowego. Problem wolności miał u Fichtego również stronę pozytywną. Chodziło bowiem nie tylko o uwolnienie jednostki od wpływów świata przedmiotowego, ale również o nakreślenie przed jednostką możliwości działania w sposób wolny, czyli odpowiedzialny, suwerenny. Dodajmy jeszcze, iż widział także Fichte bolączki świata materialnego i także ich przezwyciężanie upatrywał jako „Powołanie człowieka”, przypominając wszakże iż cel główny był jednak moralny. Powołanie człowieka podzielone jest na 3 części: Wątpienie, Wiedza i Wiara. Przytoczmy fragment z tej ostatniej: W przyrodzie każda śmierć jest narodzinami i właśnie w umieraniu widzialnie objawia się uwznioślenie życia. Nie ma w przyrodzie żadnej zasady uśmiercającej, ponieważ przyroda cała jest samym tylko życiem; uśmierca nie śmierć, ale życie bardziej żywe, które ukryte w starym życiu, rozpoczyna się i rozwija. Śmierć i narodziny to tylko momenty, w których życie pasuje się z samym sobą, aby móc objawić się jaśniejszym i bardziej podobnym do samego siebie.