Który szedł po życie nowe

Stawiony przed wraży sąd,
podniosę dumnie głowę
i rzeknę: „jestem z tych,
co idą po życie nowe”.
Stanisław Długosz, Przed sądem

Niniejsza rzecz o Stanisławie Długoszu „Teterze” ukazuje się w roku, w którym minęło sto lat od zakończenia wojny polsko-bolszewickiej oraz również sto lat od uchwalenia konstytucji marcowej. Pierwsze z tych wydarzeń zamknęło trzyletni okres zmagań o wytyczenie granic nowo powstałego, po „wielkiej wojnie” z lat 1914-1918, polskiego państwa. Drugie stworzyło podwaliny prawne pod wewnętrzny rozwój tegoż państwa. To wszystko nie mogłoby się dokonać, gdyby nie tysiące młodych „straceńców” – takich jak Stanisław Długosz „Tetera”…