Szanse polskiej demokracji

Tom 2 jubileuszowej serii Dzieła Wybrane Adama Michnika obejmuje pisma rozproszone publikowane na łamach polskiej i zagranicznej prasy, które powstały na przestrzeni dziewięciu lat. Najwcześniejszy z tych tekstów Cienie zapomnianych przodków został napisany w 1973 r. Najbardziej zaś przejmujące Listy z Białołęki pochodzą z początku stanu wojennego, kiedy ich autora osadzono w ośrodku odosobnienia dla osób internowanych. Zbiór, obok listów, tworzą eseje, artykuły i rozprawy pomieszczone w większych całościach: Po Grudniu, Na marginesie wydarzeń, tytułowej Szanse polskiej demokracji oraz zamykających tom Szkicach. Prace te dzielą się na czysto historyczne, m.in. 1863: Polska w oczach Rosjan, problemowe Nowy ewolucjonizm, oraz stanowiące komentarz do współczesnych wydarzeń. Autor w tych ostatnich opisuje m.in. swoje odczucia, gdy zza krat więzienia na Mokotowie docierały do niego informacje na temat Praskiej Wiosny 1968 r., i wysnuwa z lekcji czechosłowackiej ważne dla Polski wnioski. Wspomina pierwszą wizytę Jana Pawła II w naszym kraju oraz to, z jak wielką ulgą PRL-owski rząd odetchnął po wyjeździe papieża. Analizuje stosunek Kościoła katolickiego do polskiego społeczeństwa i ukazuje rolę, jaką duchowieństwo odgrywało w życiu ówczesnych Polaków. Nawiązuje w wielu swoich artykułach do wydarzeń polskiego Października. Pisze też o Czesławie Miłoszu i jego powrocie na łamy prasy krajowej po otrzymaniu Literackiej Nagrody Nobla. Wydanie wzbogacone jest o szkic Jana Nowaka-Jeziorańskiego z 1977 r. Profil człowieka odważnego (O Adamie Michniku).