Myśli wyd. 2

Blaise Pascal (1623-62) – francuski filozof, etyk, teolog, także wybitny matematyk i fizyk. Przeciwnik jezuitów, jeden z twórców jansenizmu, a poprzez to w pewnym sensie prekursor chrześcijańskiego egzystencjalizmu. Jego najważniejsze dzieło to niewątpliwie Myśli. Opowiada się w nich Pascal (jako człowiek niezwykle głęboko religijny)za odnową wiary, powrotem do św. Augustyna, będąc bowiem racjonalistą uważał, że w pewnym zakresie racjonalizm jest bezradny, trzeba jednak – by nie zwątpić – przyjąć pewien zakład (zwany zakładem Pascala) i zawierzyć sercu, gdyż rozum niezdolny jest do poznania. Jak pisze W. Tatarkiewicz „albo Bóg jest albo go nie ma” jedno z dwojga musimy przyjąć, decyzja jest nieuchronna, boć albo żyć będziemy z Bogiem, albo bez niego. Otóż Pascal nie próbował dowieść, że istnienie Boga jest pewne, ani nawet, o ile jest prawdopodobne; natomiast próbował obliczyć, o ile uznanie go jest dla człowieka zyskowniejsze. I dalej Stawiając na istnienie Boga, ryzykujemy niewiele, bo tylko jedno doczesne; jeśli zaś okaże się, iż mamy rację, to zyskamy – wieczne życie i szczęście. Założeniem było tu, że Bóg nagradza wiarę, a karze niewiernych. Przyjąć zatem należy porządek serca, gdyż jaki pisze Pascal rozum zawsze pada ofiarą pozorów…