Janusz Radziwiłł (1880 – 1967). Biografia polityczna

Biografia jednego z przywódców polskiego nurtu konserwatywnego, skupionego wokół Stronnictwa Prawicy Narodowej. Urodzony w Berlinie w 1880 roku, większą część swojego życia związał z Ołyką i Nieborowem, gdzie posiadał majątki. W Warszawie mieszkał w pałacu przy ulicy Bielańskiej (dziś Muzeum Niepodległości). W 1917 roku znalazł się w ogarniętej szałem rewolucyjnym Rosji. Po powrocie do kraju został dyrektorem Departamentu Stanu w rządzie Rady Regencyjnej. Negocjował z Niemcami i Austriakami m.in. w sprawie korony polskiej. Jako ochotnik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. W niepodległej Polsce był kandydatem do stanowiska ministra spraw zagranicznych, jako wybitny poseł i senator współpracował z Józefem Piłsudskim i Walerym Sławkiem. Jego osoba łączyła przedwojenny świat biznesu ze światem polityki. Na początku II wojny światowej mimo możliwości wyjazdu do Rumunii, pozostał w swoim majątku na Wołyniu, gdzie został uwięziony przez NKWD, wywieziony na Łubiankę, przesłuchiwany przez Berię i na skutek interwencji włoskiego dworu królewskiego uwolniony. Powrócił do Warszawy, gdzie współpracował z polskim podziemiem. Swoje arystokratyczne pochodzenie i pokrewieństwo z Hohenzollernami wykorzystał dla odbycia podróży do Berlina i wizyty u Hermana Göringa. Interweniował wtedy w sprawie aresztowanych profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Głęboko zaangażowany w sprawy Kościoła, był baliwem w Polskim Związku Kawalerów Maltańskich. Powstanie warszawskie spędził w pałacu przy Bielańskiej, gdzie został aresztowany przez Niemców i uwięziony. Po odzyskaniu wolności powrócił do Nieborowa. Następnie aresztowany przez wojska sowieckie, został wywieziony do Moskwy, a później do obozu w Krasnogorsku. Po powrocie do kraju w 1947 roku zainteresowali się nim funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Uwięziono go, a potem inwigilowano. Zdecydował się na pozostanie w kraju mimo utraty majątku i możliwości aktywnego działania w sferze politycznej. Był autorytetem dla polskiej arystokracji. Dzięki małżeństwu jego syna Stanisława z Caroliną Lee Bouvier, siostrą Jacqueline Kennedy, książę stał się bardziej znany światowym mediom. Janusz Radziwiłł zmarł w Warszawie w 1967 roku.