Historia polskiego szaleństwa. Tom I: Słońce wśród czarnego nieba. Studium melancholii

Książka Miry Marcinów, zawierająca antologię rodzimych teks­tów z dziedziny psychopatologii, jest pierwszą próbą stworzenia archeologii polskiego szaleństwa.

Księgi polskich obłąkanych XIX stulecia nie ma. Gdyby jednak istniała, trzeba by jej szukać gdzieś pomiędzy Liber chamorum, spisem luźnych ludzi czy katalogiem przypłotnic. Mieszkańcom szalonych kamienic, czubkom, smutnodurnym, ludziom zadumowym należałoby się jednak szczególne miejsce w tym konglomeracie wykluczonych. Historia polskiego szaleństwa w XIX wieku jest bowiem historią bezprecedensowej medykalizacji. Wiek XIX uznał prawo do choroby umysłowej, ale to wiek XX i XXI całkowicie utożsamił szalonego z ?chorym na szaleństwo?.

Obłęd, szaleństwo, pomieszanie zmysłów to mroczne i budzące lęk aspekty ludzkiej kondycji, które potrafią nas także pociągać, uwodzić i intrygować. Niezwykła książka Miry Marcinów bezpiecznie prowadzi nas do wrót duchowego Hadesu, gdzie po przeżyciu katharsis zostajemy przywróceni samym sobie. Pozwala nie tylko zapoznać się z niemal nieznaną, a przecież fascynującą przeszłością rodzimej psychopatologii, ale w niebagatelny sposób przyczynia się także do wzrostu naszego samopoznania.

dr hab. Bartłomiej Dobroczyński, Instytut Psychologii UJ

„Pisałam dla melancholików poszukujących własnych korzeni, dla wnuków melancholiczek, które na własną modłę zmierzały do szaleństwa i dla dalekich krewnych ?komunonostalgików?. Tym samym melanchologia została unarodowiona. Miejscami jest to krzywe zwierciadło rodzimej zadumy, zagrażające pożądanemu witalizmowi Polski, w którym jednak mam nadzieję zechcą się przejrzeć moi rodacy. [?] Tam, gdzie uda nam się wydostać z pola grawitacyjnego władzy rozumu, tam nie ma ucieczki przed szaleństwem, tam nikt od niego nie ucieka; pozostając w kręgu urwanych historii kryminalnych nie-rozumu, nieporozumienia, zagmatwania i niepokoju. ?Słońce wśród czarnego nieba? opowiada właśnie jedną z takich historii”.

(fragment książki)

Okładka książki: Andrzej Wróblewski (Człowiek rozdarty I), niedatowany gwasz, papier, 42 x 29,5 cm, Muzeum Narodowe we Wrocławiu ?Fundacja Andrzeja Wróblewskiego