Figura heretyka w nowożytnych sporach konfesyjnych

Hairetikos. Ten, który jest w stanie wybrać, powoduje rozłam. Niniejszy tom powstał z chęci przyjrzenia się sposobom i celom posługiwania się tym pojęciem u początków doby nowożytnej. Pojęciem, które po oderwaniu się od swego etymologicznego korzenia stało się terminem wartościującym.

Teksty zgromadzone w niniejszym tomie z pewnością nie wyczerpują obfitego tematu, który chcieliśmy zgłębić podczas konferencji pt. Heretyk ? to już tego mieczem, ogniem, klątwą, dzwonkiem zorganizowanej w kwietniu 2016 roku na Wydziale ?Artes Liberales? Uniwersytetu Warszawskiego. Prezentowana książka stanowi zapis naszych wspólnych rozważań. Chcielibyśmy, żeby tom jako całość pokazywał złożoność problemu związanego z tym, po co i w jaki sposób konceptualizowano figurę heretyka. Poszczególne studia szczegółowe podejmowane przez przedstawicieli różnych dziedzin proponują odmienne sposoby badania tego fenomenu.

SPIS TREŚCI

Alicja Bielak, Wojciech Kordyzon
KONSTRUOWANIE ?HERETYKA? 7
Wojciech Kriegseisen
INNOWIERCY POLSCY XVI?XVIII WIEKU WOBEC PAŃSTWA SZLACHECKIEGO. PYTANIE O CIĄGŁOŚĆ I ZMIANĘ 23

Część I. Polemiki
Izabela Wiencek
JAWNE I UKRYTE. O WYMOWIE KART TYTUŁOWYCH KILKU DRUKÓW POLEMICZNYCH 45
Joanna E. Kozioł
KOMPOZYCJA POLEMIKI DEFENSORIUM ECCLESIAE ADVERSUS LAURENTIUM CORVINUM STANISŁAWA BYLIŃSKIEGO (1531 R .) 75
Alicja Bielak
CZY POLACY POSIADALI NIEWOLNIKÓW ? KILKA FILOLOGICZNYCH UWAG WOKÓŁ SYNODU W IWIU (1568 R .) 97
Wojciech Kordyzon
RZYMSKIE KORZENIE HEREZJI. SŁOWO BOŻE W PERSPEKTYWIE HISTORYCZNEJ, CZYLI WSTĘPNE UWAGI NAD KSIĄŻKAMI O TYM, SKĄD WZIĘŁO POCZĄTEK SŁOWO BOŻE EUSTACHEGO TREPKI (1557 R .) 129

Część II. Obraz heretyka
Izabela Przepałkowska
TYPUS HAERETICI. OBRAZ HEREZJI I HERETYKA W DZIELE VERIDICUS CHRISTIANUS JANA DAVIDA SJ (1601 R .) 161
Paulina Kowalczyk
EXTRA ECCLESIAM NULLA SALUS. OBRAZ HERETYKA W NOWOŻYTNYCH PRZEDSTAWIENIACH OKRĘTU KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO 181

Część III. Konceptualizowanie heretyka
Tadeusz Rubik
?ZGROMADZENIE MARNYCH? ? ?ZBÓR MARNOŚCI?. INGERENCJA CENZORÓW W PSAŁTERZ PRZEKŁADU JAKUBA WUJKA 213
Anna Jungiewicz, Anna Pawłowska
BESTIARIUSZ STAROPOLSKICH KAZNODZIEJÓW. MOTYWY ZWIERZĘCE W POLSKOJĘZYCZNYCH POLEMIKACH KONFESYJNYCH 233
Albert Kozik
AUTOMATA, SPECTRA, MARIONETKI RELIGII. METAFORA AUTOMATU W ANGLIKAŃSKIEJ KRYTYCE POBOŻNOŚCI KATOLICKIEJ NA PRZEŁOMIE XVI I XVII WIEKU 249
Marek Woszczek
ADI VULCANUM. ALCHEMOPARACELSYZM I CHRZEŚCIJAŃSKA RELIGIA PRZYRODY NA PRZEŁOMIE XVI I XVII WIEKU 271

Część IV. Rozmowy
Steffen Huber, Katarzyna Meller, Maciej Ptaszyński
ELITY INTELEKTUALNE W SZESNASTOWIECZNEJ RZECZYPOSPOLITEJ. ORTODOKSI I DYSYDENCI 297
Janusz T. Maciuszko, Paweł Stępień
MIKOŁAJ REJ ? TEOLOG IRONISTA 323
Urszula Augustyniak
ANTYKLERYKALIZM PO (STARO)POLSKU 345
Michał Choptiany, Stanisław Obirek, Piotr Wilczek
CZY JEZUICI NIENAWIDZILI BRACI POLSKICH? 371