Kościół pw. świętego Bartłomieja i kaplica Tęczyńskich w Staszowie

Książka o kościele pw. świętego Bartłomieja i kaplicy Tęczyńskich w Staszowie autorstwa Agata Łucji Bazak.
Parafia pw. świętego Bartłomieja w Staszowie istnieje blisko 700 lat i jest jedną z najstarszych parafii w diecezji sandomierskiej. Najcenniejszą pamiątką historii z nią związaną jest monumentalny kościół parafialny zbudowany w latach 1342-1343 i kaplica Tęczyńskich wzniesiona w latach 1610-1618.

Kościół pw. świętego Bartłomieja i kaplica Tęczyńskich wraz ze swoją wieloletnią historią jest jednym z kluczowych czynników integrujących mieszkańców Staszowa i najbliższej okolicy zarówno w wymiarze administracyjnym, jak i duchowym. O kościele, jak i kaplicy uczą się również studenci wydziałów historii sztuki zarówno w Polsce, jak i zagranicą.

Ich sylwetkę – kościoła i kaplicy należy uznać za swoistą wizytówkę i znak rozpoznawczy Staszowa w świecie. Dlatego też warto poznać dzieje staszowskiej parafii, zwłaszcza powinni być do tego zobowiązani mieszkańcy Staszowa, gdyż jak wołał poeta Władysław Syrokomla: ?Wolno nie być głębokim badaczem, ale pod karą haniebnego wstydu nie godzi się nie znać ziemi, na której się mieszka?. Publikacja ma za zadanie wpisać się w obchody 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II, a także 700. rocznicy powołania parafii do życia oraz podkreślić 675. rocznicę konsekracji istniejącej do dziś świątyni parafialnej.

Prezentowana publikacja opisuje poszczególne zagadnienia w układzie chronologiczno-problemowym. Najpierw omawia parafię pw. świętego Bartłomieja i jej przynależność (w XIV w. parafia staszowska funkcjonowała w gronie 13 innych parafii tworzących dekanat książnicki. 10 maja 1374 r. Florian, biskup krakowski, zapobiegając ubóstwu kościołów parafialnych w Staszowie i Skotnikach, nadał im należące do stołu biskupiego dziesięciny w Staszowie i Rytwianach), a następnie przedstawia sylwetki proboszczów (udało się ustalić 29 nazwisk duchownych!) i porusza sprawę służby kościelnej w parafii (w latach 1577, 1598 i 1711 źródła wzmiankują rektora szkoły, w roku 1635 – bakałarza, w latach 1664 i 1748 – magistra szkoły, a w 1699 r. – scholirega. Znane są też nazwiska nauczycieli, którzy uczyli w Staszowie w latach 1617-1669). Dalej omawia zarys dziejów kościoła parafialnego oraz jego wygląd obecny. Następnie podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jak przedstawiała się fundacja kaplicy Tęczyńskich i jakie były jej funkcje na przestrzeni wieków (kaplicę wspólnie ufundowali Katarzyna i Andrzej Tęczyńscy). Ukazuje problematykę związaną z działalnością księży Mansjonarzy i Bractwa Różańcowego (ich strój składał się z tuniki i spiczastego kaptura z wyciętymi otworami na oczy w kolorze czerwonym) oraz przybliża kwestię związaną z nabożeństwami sprawowanymi w kaplicy. Zajmuje się również sprawą wykonania projektu kaplicy i jego realizacją. W publikacji znalazły się także dzieje plebani z 1825 r., dzwonnicy, cmentarza przykościelnego oraz krzyży i figur znajdujących się przy kościele parafialnym. Książka liczy 78 stron i została wydana na papierze kredowym. Posiada też fotografie.