Rozkosz zabijania. Publiczne rytuały karania i egzekucji oraz śmierć jako widowisko w cesarskim Rzymie

Rzym był państwem żołnierzy. Jego ekspansja w okresie Republiki pochłonęła setki tysięcy ofiar, czemu towarzyszyło wykształcenie się publicznych krwawych rytuałów. Były one znamienne nie tylko dla zwyczajów wojskowych; nabrały pierwszoplanowego znaczenia także dla państwa i społeczeństwa jako całości, ponieważ publiczne wykonywanie kary śmierci traktowane było jako rodzaj ofiary za pomyślność rzymskiej wspólnoty. Instytucja decymacji (decimatio), czyli ukaranie oddziału, który na polu walki wykazał się tchórzostwem lub odmówił wykonania rozkazu, najdobitniej tego dowodzi: co dziesiąty żołnierz, wyznaczony losowaniem, skazywany był na śmierć. Wyrok wykonywali jego koledzy, których los oszczędził. Na oczach zebranego wojska zatłukiwali nieszczęśnika pałkami.