O początku narodu Longobardów

Ze Wstępu do tekstu O początkach narodu Longobardów: () Gdzieś w latach siedemdziesiątych lub osiemdziesiątych VII wieku, prawdopodobnie w jednych z miast lub klasztorów północnej Italii, będącej centralnym obszarem królestwa Longobardów, pewien nieznany z imienia i raczej średnio wykształcony mnich, kapłan lub może tylko piśmienny urzędnik, raczej longobardzkiego, niż rzymskiego pochodzenia, wziął do ręki pióro i jako wstęp do dostępnego mu odpisu Edyktu Rotarisa, kodeksu praw obowiązujących w państwie od jakiś trzydziestu lub czterdziestu lat, dopisał krótki, zaledwie kilkustronicowy łaciński tekst, będący odtąd oficjalnym niejako zapisem mitycznych początków, wędrówki i pewnych elementów dziejów ludu, a ściślej mówiąc władców ludu Longobardów. Dziś to niewielkie dzieło, znane pod swym łacińskim tytułem jako Origo gentis Langobardorum, czyli O początkach narodu Longobardów, choć funkcjonuje niejako w cieniu późniejszej o stulecie monumentalnej Historii Longobardów Pawła Diakona, pozostaje najstarszą znaną nam dzisiaj w miarę spójną interpretacją dziejów tego ludu, a jedyną, jaka zachowała się z okresu istnienia ich niepodległego państwa w Italii.