Fragmenty w Excerpta Constantina

Książka przynosi pierwszy polski przekład (wraz z komentarzem i opracowaniem) fragmentów Persiká (Dzieje perskie) greckiego lekarza i historyka schyłku V wieku przed Chr., Ktezjasza z Knidos. Fragmenty te, zaadoptowane jeszcze w starożytności przez historyka Mikołaja z Damaszku i przejęte następnie do bizantyńskiej antologii z X wieku (Excerpta Constantiniana), zostały w ostatnich czasach przywrócone przez naukę do kanonu tekstów zachowanej spuścizny Ktezjasza. Udostępnione polskiemu odbiorcy fragmenty poszerzają wiedzę o dziele Ktezjasza ? jego autentycznej znajomości perskiego Wschodu, jego umiejętności oddania orientalnego kolorytu i wykorzystania lokalnej irańskiej tradycji ustnej. Relatywnie bliskie oryginałowi Persiká teksty pozwalają w pełni ocenić talent literacki Ktezjasza w konstruowaniu epickiej opowieści, obfitującej w dramatyczne zwroty akcji, przykuwającej uwagę bogactwem patetycznych, teatralnych scen i ukazującej głównych bohaterów z wielką znajomością psychiki ludzkiej. Zadziwia również łatwość, z jaką Ktezjasz potrafił wykorzystać jako tworzywo literackie elementy języka i stylu poszczególnych gatunków ? epiki, tragedii, opowieści nowelistycznej, zbliżonej często do wschodniej opowieści haremowej noweli miłosnej, czy wreszcie wprowadzonego w tok narracji najstarszego zachowanego w literaturze greckiej, a tym samym w literaturze europejskiej, listu miłosnego. Wszystko to powoduje, że wschodnie opowieści Ktezjasza (o Semiramidzie, Sardanapalu, Parsondesie, Zarinai i Cyrusie) czyta się z równym zainteresowaniem i zachwytem jak Baśnie Tysiąca i Jednej Nocy.