Żydowski Instytut Historyczny. 70 lat badań nad dziejami polskich Żydów

Książka jest próbą oceny na przestrzeni siedmiu dekad dorobku naukowego i pozycji Żydowskiego Instytutu Historycznego. Dzięki nakreśleniu szerszego kontekstu, autor przedstawia w nowym świetle wiele ważnych informacji, w tym bardzo szczegółowych, dotyczących historii Instytutu.

Żydowski Instytut Historyczny kończy w tym roku siedemdziesiąt lat. Siedemdziesiątka to piękny wiek. W życiu człowieka to już próg starości, ale o siedemdziesięcioletniej instytucji można powiedzieć, że właśnie osiągnęła dojrzałość i wiele jeszcze przed nią wyzwań. W każdym razie to dobry czas, żeby spojrzeć wstecz i zastanowić się, jaki jest dorobek tych lat.

Mimo wszystkich powojennych zawirowań i tragedii, stalinizmu, narodowego komunizmu, powstałe bezpośrednio po wyzwoleniu żydowskie instytucje kulturalne przetrwały, i to zachowując większość swoich zasobów materialnych, świadectw żydowskiej historii. Przetrwały, trzeba przyznać, w różnej kondycji, prawie całkowicie rozbite jak Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, bardzo osłabione jak Kongregacja religijna, czy całkiem żywotne jak Żydowski Instytut Historyczny.

Instytut przez siedemdziesiąt lat przeżywał różne chwile, najtrudniejsze w 1968 roku. Przetrwał te burzliwe siedemdziesiąt lat dzięki kilku pokoleniom badaczy, głównie historyków, którzy poświęcili dużo wysiłku, by zarówno opisać i upublicznić zasoby jego archiwum, jak i rozpocząć badania naukowe nad najważniejszymi zagadnieniami z polsko-żydowskiej historii.

(ze wstępu)