Signa siderum. Gwiezdne znaki

Sarbiewski wierzył, że poezja rozświetlona gwiezdnymi znakami może wstrzymywać przemijanie świata. Gwiazdy są bowiem figurami nieśmiertelności, wiekuistej sławy, niewysłowionego piękna, niebiańskiej ojczyzny, całonocnego czuwania. Nic więc dziwnego, że poeta często zwracał swe oczy w stronę gwiaździstych niebios, poszukując inspiracji rozpalającej wyobraźnię i ożywiającej inwencję językową. Gwiazdy mogą rozjaśniać złocistym blaskiem tekstowe niebo, tworzyć konstelacje świetlistych znaczeń, wydobywać z mroku i cienia bohaterów lirycznych, a także samego autora. I jeśli nawet ich migoczące wyraźnie światło dociera do nas rozproszone w przekładzie, nigdy całkiem nie znika.

Wojciech Ryczek

Maciej Kazimierz Sarbiewski. Jezuita, najwybitniejszy poeta nowołaciński XVII wieku, uwieńczony laurem przez papieża Urbana VIII; teoretyk poezji, twórca estetyki konceptu, nauczyciel gramatyki, poetyki i retoryki w kolegiach jezuickich w Krożach i Połocku, wykładowca filozofii i teologii w Akademii Wileńskiej, kaznodzieja królewski na dworze Władysława IV. Twórcza imitacja antycznych mistrzów (Horacego, Wergiliusza), wytworna łacina, alegoryczna interpretacja figur biblijnych (zwłaszcza z Pieśni nad Pieśniami), bogactwo form retorycznych, wyraziście zarysowane obrazy poetyckie i swobodne posługiwanie się różnymi miarami wierszowymi zyskały podziw i uznanie dla poezji Sarbiewskiego niemal w całej ówczesnej Europie. Gwiazda liryki „sarmackiego Horacego” stała się w stosunkowo krótkim czasie jedną z najjaśniejszych na literackim niebie wczesnej nowożytności.

Wojciech Ryczek. Literaturoznawca, historyk literatury staropolskiej związany z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor dwóch monografii: Rhetorica christiana. Teoria wymowy kościelnej Stanisława Sokołowskiego (Kraków 2011) i Antystrofa dialektyki. Teoria retoryczna Bartłomieja Keckermanna (Toruń 2016). Interesuje się historią i teorią retoryki (zwłaszcza tropieniem tropów i figur retorycznych), literaturą nowołacińską XVI i XVII wieku, komparatystyką literacką, przekładem, historią idei, antropologią i estetyką filozoficzną.