Gliwice znane i nieznane VI. Zabytki Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego. Łabędy i Szobiszowice

Szósty tom niezwykle popularnej i cenionej przez miłośników historii i zabytków serii ?Gliwice znane i nieznane? wydawanej przez Muzeum w Gliwicach. W najnowszej publikacji zajmujemy się historią dwóch gliwickich dzielnic: Łabęd i Szobiszowic, którym poświęcono kolejno XV i XVIII edycję Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego. Redaktorami VI tomu serii są gliwiccy muzealnicy: Monika Michnik, archeolog i Damian Recław, historyk.

?Dzieje Gliwic i ziemi gliwickiej odkrywać można na wiele sposobów, o czym świadczą realizowane nieprzerwanie od lat 18 Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego. Ich pokłosiem jest seria ? złożona z tematycznych przewodników, wyczerpująco opisujących zabytki miasta, w tym również takie, które nie są znane lub wręcz niedostępne dla mieszkańców. Przewodniki odsłaniają przed nami kolejne, często fascynujące wątki historii i kultury naszego miasta. Tym razem dwie dzielnice miasta, które miały kapitalne znaczenie dla jego rozwoju ? Łabędy i Szobiszowice? ? mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

?W VI tomie , w części poświęconej Łabędom, znajdziemy między innymi omówienie jednego z najciekawszych i zupełnie nieoczekiwanych odkryć archeologicznych XX wieku. Było nim odkrycie w Łabędach ? przypadkowo, podczas wybierania piasku ? cmentarzyska kultury łużyckiej liczącego około dwóch i pół tysiąca lat (datowane na 650 ? 400 r. p.n.e.). Znajdziemy też informacje o dwu średniowiecznych grodziskach, które były tu usytuowane. Reprodukcje archiwalnych map, pocztówek i fotografii pozwolą zapoznać się i umiejscowić charakterystyczne dla dzielnicy obiekty sakralne, a także łabędzkie pałace. W związku ze szczególnym znaczeniem gospodarczym tej dzielnicy osobno opracowano rozwój łabędzkiego przemysłu i znajdujące się na jej terenie obiekty transportowe. Podczas lektury kolejnych artykułów przemierzymy Łabędy historyczną ścieżką wiodącą od średniowiecza aż do współczesności? ? mówi redaktor VI tomu, Monika Michnik.

?Szobiszowice to obecnie jest to nieco zapomniana i niedoceniana dzielnica Gliwic, ale w przeszłości miała ona kluczowe znaczenie dla ich przekształcenia w nowoczesne miasto. Szczególna rola przypadła tutaj powiązanej z Sobiszowicami (bo to prawidłowa polska nazwa tej miejscowości) kolonii Nowa Wieś (niem. Neudorf). Istniała ona pomiędzy Placem Piastów a 18 śluzą na Kanale Kłodnickim. To właśnie w niej w pierwszej kolejności powstały nowe prywatne już ? a nie jak państwowe jak Huta Królewska ? zakłady przemysłowe. Grupowały się w większości wzdłuż Kanału Kłodnickiego, a potem linii kolejowej i wytoczonych nowych dróg: Toszeckiej, Tarnogórskiej i Śliwki. Wykreowany w niej duch przedsiębiorczości prywatnej był inspiracją dla licznych innych inwestorów, którzy wznieśli swe zakłady w tym samym rejonie. Część poświęcona Szobiszowicom obejmuje teksty i materiał ilustracyjny aż szesnastu folderów. Przedstawiono w nich pradzieje dzielnicy, jej historię i gospodarkę, rozwój terytorialny, znaczące obiekty sakralne, wybrane szkoły, dawne osiedla mieszkaniowe, i inne godne uwagi obiekty zabytkowe. Osobno omówiono okres plebiscytu i powstań śląskich w tej z krwi i kości robotniczej dzielnicy. Zawarte w książce teksty mają charakter popularnonaukowy, jednak w większości zawierają wiele nowych informacji źródłowych, a niekiedy są także pierwszymi i jak dotąd jedynymi opracowaniami danego tematu. Mamy nadzieję, że ich lektura nie tylko przypomni uczestnikom organizowanych przez nas GDDK miło spędzone chwile podczas wycieczek po naszym mieście, ale także znajdzie uznanie tych, których sercu miła jest historia miejsc ich zamieszkania? – mówi Damian Recław, redaktor VI tomu.