Nowolipie. Najpiękniejsze lata

Historia się toczy i miele swoimi żarnami, określa, czasami bardzo tragicznie, losy ludzi; oni tam w niej są, żyją, trwają ? jeśli mają szczęście ? i, co najważniejsze, potem o tym opowiadają. Hen, dzięki swojej wrażliwości i utalentowaniu, w jakimś sensie do tej roli był powołany, ale też przygotowywał się do niej, ćwicząc pióro i wyostrzając obserwację. Przechodzenie z dzieciństwa w młodzieńczość, dorastanie jest tu pokazane w wielu wymiarach i poprzez doświadczenia o bardzo różnych, tak to nazwijmy, rozmiarach. ?Polityka?

There can never again be a memoir of the lost Jewish world of interwar Warsaw to compare to this generously detailed and beautifully crafted study of childhood by Józef Hen. This is to be savored and treasured and preserved. (Wspomnienia zaginionej żydowskiej Warszawy czasów międzywojnia, wyjątkowo szczegółowe oraz pięknie napisane studium dzieciństwa Józefa Hena, mogą już nigdy więcej nie ujrzeć światła dziennego. Należy je smakować, cenić i zachować dla przyszłych pokoleń). Timothy Snyder

Po latach, kiedy czytałem Wielką czystkę Weissberga-Cybul­skiego, Sołżenicyna, Koestlera, Szałamowa, kiedy sam zetkną­łem się z ofiarami tamtych lat i słuchałem ich opowieści, przy­pomniałem sobie swoją szkołę, siebie jako proforga i to zebranie. Socrealista mógłby zareplikować, że opowiadam rzeczy nietypowe. (Socrealistyczne myślenie jest po obu stronach barykady). Zapew­ne. Wiem wszystko na temat Wielkiego Strachu, nie trzeba mnie pouczać. Ale... Ale różnie to w różnych miejscach przebiegało. I różnie się ludzie zachowywali. Inaczej w Moskwie, inaczej na Kołymie, inaczej we Lwowie ? i inaczej w Dąbrowicy, w szkole pedagogicznej. Ja tylko to chciałem powiedzieć. Nic więcej.
Reszta jest myśleniem. (fragment Najpiękniejszych lat)