Kultura (nie)odpowiedzialności. Społeczne konteksty zaniechanej cnoty

Omawiana w książce tematyka ma charakter uniwersalny i jest fundamentalna dla życia społecznego, kulturowego, politycznego, ekonomicznego, gospodarczego, religijnego każdych czasów. Jest ona poświęcona analizie odpowiedzialności w różnych kontekstach i z bardzo zróżnicowanych perspektyw. Jest to także książka o nieodpowiedzialności.

Kultura odpowiedzialności to kultura dostrzegania problemów i kwestii, które wymagają reakcji i działania. Odpowiedzialność to zdolność odpowiadania. Umiejętność reagowania. Przeciwieństwem kultury odpowiedzialności jest obojętność unikanie, brak reakcji. Nieodpowiedzialność to wygoda, święty spokój, przymykanie oczu. W jakiej zatem kulturze dzisiaj żyjemy? I jak determinuje ona ludzkie działania?

Stawiając sobie bowiem pytania dotyczące współczesnego stanu chaosu, rozchwiania, moralnej niepewności, nieprzewidywalności podejmowanych działań jednostkowych i zbiorowych nie da się nie zauważyć, że w dużym stopniu jest on wynikiem hegemonii nieodpowiedzialności. Świat z deficytami odpowiedzialności budzi uzasadniony niepokój.

Przedstawiony zbiór jest przykładem włączenia się polskich naukowców w badanie i opisywanie „moralnej historii teraźniejszości”.

Tradycyjny rejestr koncepcji i pytań teoretycznych został odniesiony do bieżących zjawisk i niepokojów (globalizacja, kryzys klimatyczny czy „nowe technologie”) w taki sposób, że można mówić o ważnym przedsięwzięciu skoncentrowanym na moralnych treściach procesów i zjawisk.

Niniejsza praca pokazuje, jaką socjogenezę mają powstające obecnie nieustabilizowane, niepewne i otwarte na dalsze przekształcenia konfiguracje znaczeń i wartości (wspólnota, solidarność, więź, empatia, tradycja, prawo do transgresji, prawo).

Dr hab. Małgorzata Jacyno, prof. UW (z recenzji)

Książka Kultura (nie)odpowiedzialności to podręcznik do moralności na co dzień, rodzaj elementarza, w którym odnajdziemy mnóstwo przykładów, czego z racji spójności i przewidywalności życia społecznego czynić nie należy, a co stało się dzisiaj, w dobie wszechwładzy zysku – niestety – normalne, zwyczajne i „przezroczyste”. Jest to książka poświęcona nie tyle odpowiedzialności, ile konsekwencjom upowszechnionej nieodpowiedzialności w coraz bardziej złożonym świecie.

Prof. dr hab. Tomasz Szlendak (z recenzji)