Historia medycyny w sześciu niepełnych odsłonach. Część pierwsza, czyli pierwsze trzy odsłony

Historia medycyny w sześciu niepełnych odsłonach jest propozycją spojrzenia na dzieje nauki i sztuki lekarskiej przez pryzmat sześciu, zdaniem autora, głównych problemów, z jakimi w przeszłości mierzyła się medycyna i z jakimi nadal przychodzi jej się mierzyć.

Pierwsza odsłona to rozważania o konstrukcji (lub inaczej – budowie) organizmu człowieka, nad którą dyskutowali badacze zajmujący się takimi dyscyplinami, jak anatomia, histologia, cytologia i genetyka. Druga odsłona jest próbą zrozumienia funkcji życiowych, czyli przedmiotu badań nauk eksperymentalnych, przede wszystkim fizjologii i biochemii. Trzecia wiąże się z poznaniem przyczyn i mechanizmów, które uszkadzają lub niszczą strukturę i zaburzają funkcje organizmu, czyli zdarzeń i procesów stojących u podstaw nauki o chorobach – patologii wraz z anatomią patologiczną, patomorfologią i patofizjologią, mikrobiologią i bakteriologią lekarską. Dzięki czwartej odsłonie zbliżamy się do historii prób rozpoznania procesów chorobowych oraz zdolności przewidywania ich dalszego biegu. To świat diagnostyki i prognostyki medycznej. Piąta ukazuje zaś poszukiwania metod i środków, których celem staje się przywrócenie zaburzonej homeostazy organizmu – a więc to, co określamy mianem terapii. Ostatnia, szósta, przedstawia dzieje chirurgii – nauki i sztuki poszukującej sposobów bezpośredniego wniknięcia w przestrzeń konstrukcji organizmu i przywrócenia właściwego biegu funkcji życia.

W chwili obecnej do rąk Czytelników trafia pierwsza część, obejmująca trzy pierwsze odsłony. Wydanie części drugiej jest planowane na rok 2022.

Ryszard Gryglewski