Baśnie

W 200-lecie urodzin Hansa Christiana Andersena pierwszy kompletny przekład z języka duńskiego

Nowy przekład 29 najbardziej znanych „Baśni” H. Ch. Andersena po raz pierwszy bezpośrednio z języka duńskiego, powstał specjalnie z okazji 200 rocznicy urodzin wielkiego Duńczyka.

Świeże tłumaczenie jest godne uwagi z kilku względów. Nieścisłości i nieporozumienia narosłe przez ponad 150 lat wokół tłumaczeń z języków trzecich, przeróbek i skrótów spowodowały, iż recepcja twórczości Andersena została mocno zawężona.

Przekład z oryginału przywraca właściwy Andersenowi naturalny dialog i narrację charakterystyczną dla prostego języka mówionego – w jego czasach rewolucyjnych w literaturze. On sam tak pisał o baśniach: „W stylu miało być słychać, że ktoś baśń opowiada, dlatego język musiał się zbliżać do opowieści ustnej”.

Jako że konwencja literacka domagała się podniosłości – za każdym razem język baśni był upiększany, a to, co według tłumaczy nie pasowało do wyobrażeń – zmieniano, przez co, utwory niosły często przesłanie odwrotne do zamierzonego.

Dodatkowo, konsekwentnie powtarzane błędy i językowe nieudolności wynikające z niedostatecznej znajomości języka i realiów kulturowych, pozbawiły przekład dynamiki i dramaturgii, a także ironii i finezyjnego humoru atrakcyjnego dla dorosłego czytelnika, który miał być odbiorcą baśni na równi z dzieckiem. Na szczęście przekład z oryginału daje okazję do poznania innego oblicza Andersena – humorysty i kpiarza, który twierdził, że to właśnie humor nadaje jego baśniom smak.

Autorce nowego przekładu, dyrektorce Duńskiego Instytutu Kultury, absolwentce filologii duńskiej i znawczyni duńskiej kultury, udało się zachować zarówno pierwotny wydźwięk baśni, jak i uniknąć błędów poprzedników.

Nowe wydanie „Baśni” zostało zilustrowane pięknymi akwarelami znakomitego duńskiego grafika, Flemminga B. Jeppesana.